Trafiğe kayıtlı araç sayısının 22 milyonu aştığı Türkiye’de, 2016 ile 2018 yılının ilk dört ayını kapsayan süreçte, hurdaya ayrılan toplam araç sayısı 277 bin 835 oldu. Türkiye İstatisk Kurumu’ndan (TÜİK) elde dilen verilere göre İstanbul, 71 bin 224 sayısı ile en fazla hurdaya araç veren şehir oldu. Kişi başına düşen otomobil sayısında liderliği elinde bulunduran Ankara’da ise aynı süre zarfında 8 bin 268 araç hurdaya verildi. Ülke genelindeki araçların yüzde 8.4’ünün bulunduğu Başkent’te, 2016’da 3 bin 548 araç, 2017’de 3 bin 463 araç, 2018’in Ocak-Nisan döneminde de bin 257 araç hurdaya gönderildi. Ömrünü Tamamlamış Araç Sanayicileri Derneği (ÖTASAD) Başkanı Günay Dar, hurda araçların dönüşüm süreciyle ilgili şu bilgiyi verdi.
HURDA METAL, LASTİK, AKÜ, KABLO
“Hurda teşviki kapsamındaki araç, ekonomik değeri olan hurda metal, alüminyum, kablo, lastik, akü, plastik olmak üzere tehlikeli ve tehlikesiz atıklardan oluşmaktadır. Bu atıklardan ham madde olarak değerlendirilebilen parçalar geri kazanım tesislerine gönderilmekte ve yaklaşık olarak 1 tonluk bir araçtan 850 TL’lik gelir elde edilmektedir. Tehlikeli atık ve bertaraf tesislerine gönderilen parçalar için ise yaklaşık 100 TL bedel ödenmekte, ÖTA Teslim Yeri’ne ya da araç sahibine ödenen miktar ise 300 TL olmaktadır. Aracın mevcut yerinden lisanslı tesise nakliye edilmesi için ortalama 250 TL nakliye bedeli ödenmektedir. İşlem sonucunda yaklaşık 200 TL kazanç elde edilmektedir” diye konuştu.
KENDİNİZ TESLİM EDİN
Kamuoyunda ‘hurda araç teşviki’ olarak bilinen, yeni araç alımında 10 bin liraya kadar Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimi uygulamasından faydalanarak araçlarını hurdaya verecek vatandaşlara uyarılarda bulunan Dar, şunları söyledi: “Aracıların, yasal mevzuat dışındaki süreçlere müdahil olmaması gerekiyor. Aracın sahibinin mutlaka lisanslı tesislere kendisinin teslim etmesi lazım. Ayrıca Ömrünü Tamamlamış Araç (ÖTA) Geçici Depolama Alanları’nın teknik yeterlilik durumunun da dikkate alınması önemli. Asgari alan şartlarına sahip, düşük seviyede arındırma ve sökme ekipmanı bulunan bir firmaya yüzlerce, hatta binlerce araç teslim edilmemeli.”
DÜZENLİ DENETLEME GEREKİYOR
Çevre il müdürlüklerinin, yoğun bertaraf kesimi durumlarında arındırma ve söküm aşamalarını haberli veya habersiz denetlemesi gerektiğinin altını çizen Dar, “Araçların tesise kabul, arındırma ve söküm aşamalarını kontrol altına alacak kamera ya da diğer denetim mekanizmaları geliştirilebilir. Koşullar yerine getirilirse teşvik uygulamasından en yüksek seviyede fayda sağlanarak çevre ve insan sağlığı korunur, ekonomimize olumlu katkısı olur” dedi.
BÜYÜKŞEHİR 668 ARAÇ ALDI
Ankara Büyükşehir Belediyesi de bu yılın başında çevre kirliliğine neden olan, trafik akışını olumsuz etkileyen ve yakıt tasarrufunu engelleyen hurda niteliğindeki araçları teslim almaya başladı. Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı Malzeme Temin Şube Müdürlüğü bünyesinde Etimesgut’ta kurulan hurda araç merkezi’ne 2018 Şubat ayına kadar 1997 model ve daha eski motorlu taşıtlardan oluşan 668 hurda araç teslim edildi. Etimesgut’taki araç parkında toplanan araçların sökülerek ayrı ayrı depolanıyor ve geri dönüşün işlemine tabi tutuluyor.
3.9 KİŞİYE BİR OTOMOBİL
TÜİK’in açıkladığı verilere göre, 2017’nin son ayında ülkedeki toplam araç sayısının 22 milyon 218 bin 945 olduğu belirlendi. Bu araçların yaklaşık yüzde 8.4’ü Ankara’da bulunuyor. Farklı şehirlere kayıtlı olan, ancak Ankara trafiğine çıkan plakalar da eklendiğinde bu oran yüzde 10’a yaklaşıyor. Ankara’daki 1 milyon 887 bin 491 motorlu kara taşıtının 1 milyon 376 bin 928’i otomobil, 24 bin 517’si minibüs, 17 bin 878’i otobüs, 282 bin 287’si kamyonet, 78 bin 373’ü kamyon, 46 bin 64’ü motosiklet, 54 bin 380’i traktör ve 7 bin 64’ü özel amaçlı araçlardan oluşuyor. Geçen yıl 109 bin 735 aracıın daha eklendiği Ankara’da her 3.9 kişiye bir otomobil düşüyor.