Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Kimya Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Prof. Dr. İsmail Yalçın ve Prof. Dr. Esin Akı’nın önderliğini yaptığı ve aynı Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. İlkay Yıldız, Prof. Dr. Özlem Temiz-Arpacı ve Doç. Dr. Betül Tekiner-Gülbaş ile birlikte araştırmaların yürütüldüğü “Bilgisayar Destekli Yeni İlaç Molekülü Araştırma Grubu”nun yer aldığı uluslararası çalışma sonucunda, kanser tedavisinde kullanılacak yeni ilaç formüllerini içeren bir buluşa Almanya’da patent verildi.
Avrupa Birliği, Bilimsel ve Teknik Araştırma Alanında Avrupa İşbirliği Aksiyonları “EU COST ACTION” çerçevesinde yürütülen ortak çalışmalar sonucunda gerçekleştirilen bu yeni buluş için Macaristan, Rusya ve Portekiz’den birer, Almanya’dan dört araştırmacının ve Türkiye’den A.Ü. öğretim üyelerinden Prof. Dr. İsmail Yalçın ve Prof. Dr. Esin Akı’nın buluş sahipleri olarak 2008 yılında başvuruda bulundukları Alman Patent ve Marka Ofisi (DPMA) tarafından gerekli incelemeler yürütülüp Aralık 2009 tarihinde tescil edilerek buluşlarına patent verilmesi uygun görüldü.
Direnci geri çeviriyor
Gerçekleştirilen bu yeni buluşla; halihazırda yürütülen, kemoterapi sırasında kullanılan sitostatik ilaçlara karşı yüksek direnç gösteren kanser hücrelerinin yok edilmesini sağlayan, güçlü apoptosis etki gösteren yeni ilaç molekülleri ve ilaç direncini geri çevirici etki gösteren yeni ilaç molekülleri keşfedildi.
Diğer taraftan, geleneksel kanser kemoterapisinde kullanılan ve çok önemli toksik yan etkileri olduğu bilinen sitotoksik ilaçların, keşfedilen bu yeni ilaç molekülleri ile birlikte kullanıldıkları zaman daha düşük dozlarda kullanılabilecek kemosensibilite kazandıkları ve toksik yan etkilerinin azalarak üstesinden gelindiği gözlendi. Böylece, keşfedilen bu yeni ilaç moleküllerinin kanser tedavisinde kullanımları sonucu, tedavi edilemeyen veya tedavi edilmesinde kısıtlamalar yaşanan hastalarda daha etkin bir tedavi fırsatı yaratıldı.