Sanal tuzak

Ankara Hürriyet, kentte yaşanan birbirinden ilginç dolandırıcılık yöntemlerine karşı okurları uyarmak amacıyla dün, ‘telefonla dolandırıcılık’ yöntemiyle başladığı araştırmasını, bugün de ‘kapıdan satış’ ve ‘internetten alışveriş’ konularıyla sürdürüyor. Bilgisayar korsanlarının, internet kullanıcılarını tuzağa düşürerek; elektronik posta ve sosyal medya gibi kişisel bilgilerinin yer aldığı hesapları ele geçirdiğine dikkat çeken Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Bilişim Komisyonu Üyesi Kerem Ateş, kullanıcıları bu yönde uyarıyor. Ateş, özellikle uluslararası şebekelerin internet yoluyla uyguladığı dolandırıcılık yöntemlerinin oldukça inandırıcı olabildiğini söylüyor. Günümüzde teknoloji kullanımı ile birlikte sanal dolandırıcılığın büyük boyutlara ulaştığını belirten Ateş ve konunun uzmanı olan kişiler, vatandaşları, internet dolandırıcılarına karşı şu 8 maddeyle uyarıyor: 

MESAJLARA KARŞI UYANIK OLUN

1- “Facebook adına, birisi şifre değişikliği talebinde bulundu” ya da Twitter üzerinden “Sayın kullanıcı, bu mesajı hesabınız güvenlik riski taşıdığı için alıyorsunuz. Aşağıdaki bağlantıya tıklayarak kullanıcı adınız ile güvenlik panelimize kayıt yaptırarak hesabınızı güvenli hale getirmeniz gerekmektedir. Aksi taktirde hesabınız kapatılacaktır” şeklinde gelen sahte mesaj veya e-postalara karşı dikkatli olun.
2– Arkadaşlarınızın veya bir yakınınızın sosyal medya hesabından gelen başının belada olduğu ya da acilen paraya ihtiyacı olduğu yönündeki mesajlara karşı uyanık olun. Mesajın geldiği hesap sahibine hemen telefon açarak bilgi alın.

ÖNERİLEN YÖNTEMLERE İNANMAYIN

3- Bankalardan gönderilmiş gibi gösterilen e-postalardaki bankacılık şifresi değiştirme gibi taleplere karşı bankanızı arayın. Hiçbir banka veya güvenli içerik barındıran kurum elektronik posta yoluyla herhangi bir davet göndermez.
4- Özellikle bankaların internet şubelerinde ya da kredi kartıyla ödeme yapılan sistemlerde kredi kartı bilgileriniz doğrulanırken, tarayıcınızdaki adres çubuğunun başında ‘http’ yerine ‘https’ yazdığını görürsünüz. Bu tür güvenlik işlemlerini kurumların kendi resmi internet sitesinden, linki https ile başlayan sayfalardan yapıyor olduğunuza dikkat edin.
5- Maç sonuçlarını önceden bilen olmaz, olsa da size söylemez. Bahis adı altında ertesi gün oynanacak olan maçın sonuçlarını gönderen e-postalara ve onların önerdiği yöntemlere inanmayın. Bu sitelerle kesinlikle kişisel bilgilerinizi ve kredi kartlarınızı paylaşmayın.

DİKKAT! ŞİFRELERİNİZ ÇALINABİLİR

6- Bedava ürün vaatleriyle gelen e-postalar, özellikle de anti-virüs reklamları sahtedir. Bunların içerdiği ek dosyalar veya bağlantıların götürdüğü adreslerdeki zararlı yazılımlar aracılığıyla bilgisayardan şifreleriniz çalınabilir bu konuda dikkatli davranın.
7- Akıllı telefonlarınıza ve bilgisayarlarınıza, güvenilirliğinden emin olmadığınız uygulamaları indirmeyin. Şüpheli gönderileri, mail, web sitesi gibi ekleri kesinlikle açmayın.
8- İnternetteki sahte iş ilanları ile tuzağa düşmeyin. “İnternette bıraktığınız özgeçmişinizden size ulaştık. Bünyemizde size göre boş pozisyon var” gibi e-postaların ardından maaş hesabı açmak için hesap ve kart bilgilerinizi talep edenlerle bilgilerinizi paylaşmayın. “İş için benim görüşmeye gelmem gerekmez mi?” gibi sorular yönelterek dolandırıcıları şaşırtın.

KAPIDAKİ TUZAKLAR

Kapıdan satış yöntemini kullanan dolandırıcıların ilk hedefinde ise yaşlılar yer alıyor. Dolandırıcıların, kapıdan satış yöntemiyle, özellikle yaşlı insanları tuzağa düşürdüğünü kaydeden Çevre Ve Tüketici Haklarını Koruma Derneği (ÇETKODER) Genel Başkanı Mustafa Göktaş, geçen sene kendilerine 50’nin üzerinde olay geldiğini söyledi. Tüketicileri dernek olarak uyardıklarını belirten Göktaş şunları söyledi:
“Bu dolandırıcılar, genelde yaşlıları kurban seçiyorlar. Yaşlıların kapılarına giderek bir takım hastalıkları kullanıp, ‘Sağlık aletlerini ayağınıza getirdik’ diyorlar. Yaşlılar da hastalıklardan muzdarip oldukları için hemen kanabiliyorlar. Çin malı, bir defa bile kullanılamayan aletleri satıyorlar. Vatandaş bunu o anda düşünmüyor. Bunlar hep dolandırıcıların benzer yöntemleri. Geçen sene bize 50’nin üzerinde olay geldi. Kapıya gelen bu tür sağlık aletlerini kapıdan almamaları gerekiyor. Mutlaka bunları eczaneler ve medikal malzemeleri satan dükkanlardan satın almalılar. Biz her konuda dernek olarak uyarı yaptık, yapmaya da devam ediyoruz. Gönüllü üyelerimiz var, onlar da çalışmalar yapıyor. Bunlarla ilgili tüketici dernekleri bilgilendirmeden ve uyarmaktan başka bir şey yapamıyor. Bu konularda ilgili merci Cumhuriyet Savcılığı’dır. Vatandaşın şikayet etme hakkını kullanması bu tür kişiler hakkında suç duyurusunda bulunması gerekir. Bu tür olaylarla ilgili de eğer telefonla görüşme yapıldıysa gerçekleştirilen tarih ve saat saklanmalı, mesaj geldiyse mesajı muhafaza edip ibraz etmesi lazım.”

BELGELERİ OKUMADAN İMZALAMAYIN

Kapıdan satış yöntemiyle alışverişlerde büyük mağduriyetler yaşandığına dikkat çeken yetkililer, vatandaşlara şu uyarıları yapıyor:
1- Ürün satışı için geldiğini söyleyen pazarlamacılardan veya kamu görevlisi olduğunu söyleyen kişilerden kimlik talep edin.
2- Kapınıza ürün satışı için gelenlerin teslimat için belge imzalama teklifini kesinlikle kabul etmeyin. Bu tür belgeleri okumadan imzalamayın. Tüketici olarak imzalatılan belgenin bir suretinin sizde kalacağını unutmadan hareket edin.
3- Devre mülk ve benzeri satış için gelenlerin “Size hediye çıktı, alışverişinizden tatil çıktı” gibi tekliflerine kuşkuyla yaklaşın. Bu tür durumlarda ilgili firmayı arayın ya da adres isteyerek “Siz gidin ben geleyim” karşılığını verin.
4- Sağlık aletleri ve diğer küçük ev aletlerinin satışını yapan kişilere karşı dikkatli olun. Çin malı olabilen taklit ürünlere karşı garanti belgesini sorun. Ürünün orijinal olup olmadığını inceleyin.
5- Yardım kuruluşları adına yardım talebiyle gelenlere kimlik ve makbuz sorun. Bu tür kişilerin yardım talepleri için ilgili derneği veya vakfı arayarak bilgi alın.