Uzay yolcusu olmak için yarış başladı

Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu çerçevesinde Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bilimsel deneyler yapmak üzere gönderilecek aday için yarış başladı. 23 Haziran 2023 tarihine kadar uzaya.gov.tr. adresi üzerinden alınacak başvurular sonucunda 2 aday belirlenecek. Adaylardan biri Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’ncü yılında 10 gün süreyle istasyonda bilimsel araştırmalar yürütecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu’nun ayrıntılarını anlattı. Tek seferlik bir uzay yolculuğu düşünmediklerini belirten Bakan Varank, “Biz aslında Milli Uzay Programıyla ülkemizde yetkin bir uzay ekosistemi oluşturmayı hedefliyoruz. Çünkü ancak bu şekilde kazanımlarımızı sürekli artırılabilir ve diğer alanlara aktarabiliriz.” dedi.

Varank, başvuruların alınması için uzaya.gov.tr adresini oluşturduklarını kaydederek “Cumhurbaşkanımız projeyi duyurduktan şu ana kadar sayfayı 2 milyon 700 bin kişi ziyaret etti. 27 bine yakın kişi burada kayıt oluşturdu ve şu anda bütün şartları sağlayan ve başvurusunu tamamlayan kişi sayısı 150.” diye konuştu.

Başvurular alındıktan sonra detaylı değerlendirme süreçleri işleyeceğini belirten Varank “Tüm bu aşamalardan sonra 2 Türk vatandaşı seçilerek uzay yolculuğu için gerekli eğitimleri Türkiye’de ve Amerika Birleşik Devletleri’nde alacaklar.” dedi.

“Eğer şartları sağlasaydım çok ciddi olarak başvurmayı düşünürdüm.” diyen Varank, “İnanması zor olabilir ama bugüne kadar hep boydan kaybeden ben, yalnızca yaş kriterinden dolayı eleniyorum” esprisi yaptı. Varank, şartları sağlayan herkesi uzay yolculuğu için başvurmaya davet etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kabine toplantısının ardından millete sesleniş konuşmasında Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu ile açıklamalarda bulundu. Bakan Varank, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarının ardından kamuoyunda merak uyandıran bu görevle ilgili ayrıntıları anlattı. TOBB’da düzenlenen Sanayinin Liderleri Programı’nda konuşan Varank şunları söyledi:

10 GÜN KALACAK: Kabine toplantısı sonrası cumhurbaşkanımız, ülkemizdeki uzay çalışmaları için milat olacak bir müjdeyi kamuoyuyla paylaştı.Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu projesini resmi olarak başlattıktan sonra ciddi bir heyecanı görebiliyoruz. Bu proje, geçen yıl Türkiye Uzay Ajansı koordinasyonunda devreye aldığımız ve 10 kritik hedeften oluşan Milli Uzay Programımızın önemli bir aşamasını oluşturuyor. Projeyle, seçilecek bir Türk vatandaşını, 2023 yılında, bilimsel faaliyetler yürütmek üzere 10 günlüğüne Uluslararası Uzay İstasyonuna göndereceğiz.

3 BİNDEN FAZLA DENEY: Yaklaşık 15 yıl önce Dünya yörüngesine yerleştirilen bu istasyon insanlık tarihinin en pahalı yapısı olarak değerlendiriliyor. Bugüne kadar istasyonu 20 farklı ülkeden çoğu bilim insanı 258 kişi ziyaret etti ve burada biyoteknolojiden malzeme bilimine, insan araştırmalarından uzay bilimlerine kadar çeşitli alanlarda 3 binden fazla deney yapıldı. Göndereceğimiz bu kişi de kendisinin ya da Türkiye’deki diğer bilim insanlarının bilimsel test ve deneylerini istasyondaki yer çekimsiz uzay ortamında gerçekleştirecek. Bu prestijli misyon sayesinde Türkiye, uzaya vatandaşını gönderen nadir ülkeler arasında yer alacak.

BAYRAĞIMIZI TAŞIYACAK: Seçilecek bilim elçisinin ülkemizin gelecekteki milli kahramanlarından biri olacağını düşünüyorum. Bayrağımızı uzayda gururla taşıyacak bu kişi gelecek nesiller için bir rol model olacak ve onların uzay çalışmalarına olan ilgisini artıracak. Bu proje kesinlikle tek seferlik bir uzay yolculuğu olarak düşünülmemelidir. Biz aslında Milli Uzay Programıyla ülkemizde yetkin bir uzay ekosistemi oluşturmayı hedefliyoruz. Çünkü ancak bu şekilde kazanımlarımızı sürekli artırılabilir ve diğer alanlara aktarabiliriz.

ÇARPAN ETKİSİ OLACAK: Bugüne kadar gökyüzü gözlem altyapıları, haberleşme ve yer gözlem uyduları ile uzay alanında çok önemli kabiliyetler edindik. İşte Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu Projesiyle de ciddi bir çarpan etkisi oluşturacak ve sahip olduğumuz bu yerli ve milli kabiliyetleri insanlı uzay görevlerine aktaracağız.

BİLİMSEL SEÇİM: Eminim hepinizin aklında süreçle ilgili birçok soru var. Mesela, uzaya gönderilecek kişi nasıl belirlenecek? Seçim hangi kriterlere göre yapılacak? Süreç nasıl işleyecek? İlk olarak şunu belirtmek isterim ki; başvuru, değerlendirme ve eğitim süreçleri tamamen bilimsel esaslara dayalı olarak yürüyecek. Başvuruları kabul etmek ve adayları süreç hakkında bilgilendirmek üzere bir internet sayfası oluşturduk. ‘uzaya.gov.tr’ 23 Haziran 2022 saat 20:23’e kadar bu adresten başvuruları kabul edeceğiz. Cumhurbaşkanımız projeyi duyurduktan şu ana kadar sayfayı 2 milyon 700 bin kişi ziyaret etti. 27 bine yakın kişi burada kayıt oluşturdu ve şu anda bütün şartları sağlayan ve başvurusunu tamamlayan kişi sayısı 150.

KRİTERLER NELER: Bu kadar kısa sürede gelen yüksek sayıdaki başvuru ilginin ne kadar yüksek olduğunu da gösteriyor aslında. Ama tabii bu zorlu bir görev olacak. O nedenle sadece belli şartları sağlayan vatandaşlarımızın başvurusu kabul edilecek. Detayları internet sayfasında bulabilirsiniz ama ben kısaca bazılarına değinmek istiyorum. Mesela, başvurmak için 45 yaşından genç olmak gerekiyor. Mühendislik, tıp, fen bilimleri, temel bilimler, fen bilimleri ve temel bilimler eğitimi alanlarında lisans derecesine sahip olanlar başvurabilecek. Çok iyi derecede İngilizce bilmek bir diğer önemli kriter. Çok riskli bir misyon olduğu için iletişimin düzgün bir şekilde sağlanması gerekiyor. Fiziksel yapıyla ilgili olarak ise adayların 149 buçuk ila 190 buçuk santimetre arasında boy uzunluğuna ve 43 ila 110 kilogram ağırlığa sahip olması gerekiyor.

YAŞTAN ELENİYORUM: Bunun yanında görme, protez kullanma, tansiyon, psikolojik durum ve sinir sistemi rahatsızlıkları gibi genel sağlık durumuyla ilgili de birçok kriter mevcut. Uzay işlerine ilgi duyan bir kardeşiniz olarak şunu belirtmek istiyorum, ben eğer şartları sağlasaydım çok ciddi olarak başvurmayı düşünürdüm. İnanması zor olabilir ama bugüne kadar hep boydan kaybeden ben, yalnızca yaş kriterinden dolayı eleniyorum. Ben eminim ki gençlerimiz başta olmak üzere birçok vatandaşımız da benim gibi uzaya özel bir ilgi duyuyor. O nedenle şartları sağlayan herkesi uzay yolculuğu için başvurmaya davet ediyorum.

EĞİTİMLER TÜRKİYE VE ABD’DE: Başvurular alındıktan sonra detaylı değerlendirme süreçleri işleyecek. Tüm bu aşamalardan sonra 2 Türk vatandaşı seçilerek uzay yolculuğu için gerekli eğitimleri Türkiye’de ve Amerika Birleşik Devletleri’nde alacaklar. Eğitimlerinin sonunda bu 2 adaydan biri, üstlendikleri tarihi görev için 2023 yılında bilim elçisi olarak Uluslararası Uzay İstasyonuna gönderilecek. Şimdiden gelecekteki milli kahramanlarımıza başarılar diliyorum. Bu büyük adımın ülkemize, milletimize, özellikle de gençlerimize hayırlı olmasını diliyorum. Tabii uzay serüvenimiz burada bitmeyecek. Bu daha başlangıç. Milli Uzay Programımızdaki diğer hedefler noktasında da çalışmalarımız tüm hızıyla sürüyor. Ay’a ulaşmaktan uzay ekosistemi oluşturmaya, kalıcı uluslararası birliktelikler kurmaktan insan kaynağı geliştirmeye geniş bir yelpazedeki başlıklarda adım adım ilerliyoruz.

SPONSOR OLMAK İSTEYENLER VAR: Uzay çalışmaları çok stratejik bir alan. Burada edineceğimiz bilgi ve yetkinlikler, başta sanayimizin teknolojik dönüşümünü tetikleyerek bir üst lige çıkmamızı sağlayacak. O nedenle ben, değerli sanayicilerimize buradaki gelişmeleri yakından takip etmeyi şiddetle öneriyorum. Yakın zamanda bu alanda çok canlı bir ekosistem oluşacak. Dolayısıyla bu ekosistemin güçlü bir parçası olma noktasında gerekli hazırlıkları şimdiden yapmanız gerekiyor. Sizler bu sürece entegre olduğunuzda bugün tanıtımını yaptığımız üretim artışlarının çok daha fazlasına imza atacağımızdan şüpheniz olmasın. Uzay yolcuları hangi takım elbiseleri giyecek, ayakkabıları nereden gelecek. Bu rol model olacak insana sponsor olmak isteyenleri de duyuyoruz. Bunlarla ilgili de gerekli süreçleri yürütecek arkadaşlarımız.

Uzay yolcusu olacak adaylarda aranacak genel şartlar şöyle:

*Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,

*23 Mayıs 1977’den sonra doğmuş olmak,

*Kamu haklarından yasaklanmamış bulunmak,

*Yükseköğretim Kurumlarının en az 4 yıllık lisans eğitimi veren Mühendislik, Fen Bilimleri/Temel Bilimler, Fen Bilimleri alanındaki Eğitim ve Tıp fakültelerinden birini bitirmiş olmak,

*Çok iyi derecede İngilizce bilgisine sahip olmak.

*Boy uzunluğu: 149,5-190,5 santimetre,

*Kilo: 43-110 kilogram.

Aday seçiminde bakılacak genel sağlık kriterlerinden bazıları şu şekilde:

*Her iki gözde doğal olarak veya gözlük/kontakt lens ile düzeltme sonrası yüzde 100 görme keskinliğine sahip olmak,

*Renkli görme bozukluklarından herhangi birine sahip olmamak,

*Protez kullanmıyor olmak ve vücudunda platin/vida bulunmamak,

*Tüm eklemler için normal hareket açıklığına ve işlevselliğine sahip olmak,

*Kan basıncı/tansiyonu 155/95 altında olmak, kronik kalp ve damar sistemi rahatsızlığı olmamak,

-Panik bozukluk, anksiyete bozuklukları, psikotik bozukluk, bipolar bozukluk, intihar düşüncesi, uyuyamamazlık (insomnia) veya diğer ağır kişilik bozukluklarından birini yaşamamış olmak,

*Alkol, uyuşturucu/uyarıcı madde veya ilaç bağımlılığı yaşamamış olmak,

*Karanlık, yükseklik, hız, kaza, kalabalık, boğulma/nefessiz kalma, dağınıklık, yalnızlık/izolasyon, kapalı/dar alan korkusu olmamak,

*Epilepsi, titreme (tremor), MS (multiple skleroz), inme (felç) gibi sinir sistemi rahatsızlıkları yaşamamış olmak.

BAŞVURU SÜRECİ NASIL İŞLEYECEK?

Adaylar, ilana başvuruda bulunmak için uzaya.gov.tr adresinden başvuru sistemine kayıt olacak. Sistem yoluyla yapılan başvurular haricinde başvuru kabul edilmeyecek. Başvurular en geç 23 Haziran 2022 tarihi saat 20:23'a kadar yapılabilecek. Adaylar başvuruları esnasında Başvuru Sistemi’ne girmiş oldukları beyan ve belgelere göre değerlendirilecek. Girilen bilgi ve belgelerin herhangi birinde eksik veya yanıltıcı bilgi olması durumunda başvuru geçersiz sayılacak.

DEĞERLENDİRME SONRASI MÜLAKAT

İlk aşamayı geçen başvuru sahiplerinin, sonraki değerlendirme aşamalarına geçebilmeleri için ek bilgi, belge, doğrulama, test, tetkik ve muayeneler talep edilecek. Mülakata çağrılacak adaylar, detaylı değerlendirme süreci sonrasında belirlenecek. Mülakat öncesinde veya sonrasında uygulanacak kapsamlı değerlendirme süreçlerinde elenen adaylar herhangi bir hak iddiasında bulunamayacak.

Hibya Haber Ajansı