İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Şarbak, “Biz kent içi ulaşımda belediye olarak başarılı değiliz” dedi. Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ise verilen yetkilerin geri alındığını belirterek, İçişleri Bakanlığı’na sitem etti. Gökçek, belediye başkanlarının, büyükşehir belediyesi tarafından atanması gerektiğini de savundu.
Türkiye Belediyeler Birliğinin 25. yılı dolayısıyla düzenlenen Türkiye’de Büyükşehir Yönetimi Ulusal Kongresinin “Türkiye’de Büyükşehir Yönetim Sistemi” konulu birinci oturumuna başkanlık eden Şarbak, şunları söyledi:
Uyum sorunu var
“Son yıllarda büyükşehir belediyelerinin sınırlarının oldukça genişlemesi nedeniyle yeni yapıya uyum sağlamak çok kolay değil. İmar, alt yapı yönünden de iyi şeyler yaptılar. Kent içi ulaşımda bana göre başarısızlar. Bu belediye yönetiminin hemen düzeltemeyeceği bir husus ama biz kent içi ulaşımda belediye olarak başarılı değiliz. Niye başarılı değiliz, bugün Adana’da metro felç, yani o kadar kamu kaynağı kullanılmış olmasına rağmen yapılamıyor. İzmir’de metro var, ilave yapılmak için 8-10 yıldır uğraşılıyor ama bir türlü sonuçlandırılamıyor. Ankara’da uzun yıllardır çalışmalar bitirilemiyor.”
Adam gibi denetim
Kamu hizmetlerinin tarafsız gözle değerlendirilmesi gerektiğini ifade eden Şarbak, “Bunu yerel yönetimlerden başlatabiliriz. Şu andaki denetim sistemimiz ne denetletenlere ne denetleyenlere ne de kamuya bir fayda sağlıyor. Onun için yeni bir tartışma başlatmak istiyorum. Bugün özellikle yerel yönetimlerimiz açısından adam gibi dış denetime ihtiyaç var. Hesap sormak için değil. Halk soracak hesabı yani illa cezalandırma anlamında değil” diye konuştu.
Yeni Belediye Kanunu yapılırken mikro kararların ilçe belediyelerinin, makro işleri ise büyükşehir belediyelerinin yapması gerektiğini ifade eden Şarbak, ancak bunun böyle olmadığını söyledi.
Belediyeler Birliği
“Büyükşehir Belediyeleri Perspektifinden Türkiye’de Büyükşehir yönetim Sisteminin Mevcut Durumu ve Sorunları” konusunda konuşan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ise belediyelerin sıkıntılarını gidermek için çıkartılacak kanunların, alınacak kararların, tedbirlerin, yayınlanacak genelgelerin üzerinde Belediyeler Birliğinin durması gerektiğini belirterek, yönetimdekilerin, üst seviyedeki bürokrasiyle ve Başbakan ve bakanlarla irtibat kurarak sorunlara çözüm getirmesi gerektiğini ancak 16 yıllık belediye başkanı olduğu dönemde Belediyeler Birliğinin bir kanun bile çıkarttığını görmediğini bildirdi.
Belediyeler Birliğinin yönetiminde her partiden belediye başkanı bulunduğunu, bu belediye başkanlarının kanunlarla ilgili kendi gruplarını ikna etmesiyle belediyelerle ilgili kanunların TBMM’den kolaylıkla çıkacağını anlatan Gökçek, “Bu konuda belediyelerin en büyük sorunu Belediyeler Birliğinin olaylarımıza net olarak sahip çıkmaması” dedi.
20 yıl daha borçluyuz
Gökçek, belediyelere borçlanma sınırlamasının getirilmesini ve geçmiş borçların silinmesini isteyerek, şöyle konuştu:
“Ankara Büyükşehir Belediyesi olarak borçlarımızdan daha 20 yıl kurtulmamız mümkün değil. Mevcut olan faiz sistemi bunu buraya getiriyor. Çankaya Mamak viyadüğü için benden öncesi belediye yani 18-19 yıl önce 106 milyon dolar borç alınmış İller Bankasından. 165 milyon dolar para ödemiş bunun karşılığında yani dolar bazında yüzde 60 faiz ödenmiş. Şu anda 180 trilyon lira da Hazine, İller Bankası adına bizden tahsilata çalışıyor. Böyle bir sistemin içinde borcun bitmesi mümkün değil.”
İçişleri’ne sitem etti
Dikmen Vadisi 4 ve 5. etapta anlaşma sağlanamayan vatandaşların avukatının “kamulaştırmasız el atma” davası açtığını ve kazandıklarını ifade eden Gökçek, yaklaşık 350 trilyon kamulaştırma bedelinin ortaya çıktığını söyledi.
Başkan Gökçek, yetkilerin belediyelere verildiğini ancak daha sonra geri alındığını ifade ederek, “İçişleri Bakanlığının çıkarttığı genelgeyle kanunun bize vermiş olduğu yetkileri bir kalemde bizim elimizden alıveriyor. Mesela yazışmalar konusunda kanun diyor ki büyükşehir belediyeleri her kurumla direk olarak yazışabilir, bakanlık genelge yayınlıyor ‘valilikten geçsin’ diyor bu yazıların bir kısmı. Ya bu kanunu çıkartmayın ya da çıkartıyorsanız bize dokunmayın” dedi.
Borç çıkmazını kanun çözebilir
HAZİNE Müsteşarlığı Kamu Finansmanı Genel Müdürü Coşkun Cangöz de, hızlı kentleşme süreciyle birlikte belediyelerde finansman sorununun ortaya çıktığını belirterek, bu durumun yapılan düzenlemelerle giderilmesi gerektiğini söyledi. Cangöz, 1970’li yıllardan sonra köyden kente göçle birlikte şehirlerde altyapı ve hizmet taleplerinin arttığını, bunun belediyelerin “gelir-gider” kalemlerinde dengesizlikler ortaya çıkardığını kaydetti. “Özgelir” eksikliğinin belediyeler için genel bir sorun olduğunu vurgulayan Cangöz, belediyelerin hizmetlerini sürdürebilmek için çeşitli kurum, ülke ve bankalara borçlandığını rakamlarla anlattı. Cangöz, “Hızlı kentleşme süreciyle birlikte belediyelerde finansman sorunu ortaya çıktı. Bu belediyeleri hızlı bir borçlanma sürecine soktu. Bu durumun kanunlarda yapılan düzenlemelerle giderilmesi gerekiyor” dedi.
On yerde birden yetki olmamalı
BÜYÜKŞEHİR Belediye Başkanı Melih Gökçek konuşmasında, yetki konusundaki sıkıntılara da dikkat çekti. Gökçek şunları söyledi:
“Belediyelerin fırınları denetlemesi kadar normal bir şey yok. Ancak Tarım Bakanlığı bir kanun çıkarıyor ve fırınları denetleme görevini, büyükşehir belediyelerinden alarak, Tarım İl Müdürlüğü’ne geçiriyor. İmar konusunda da tüm yetki belediyede sanılıyor. Yetki 10 yerde birden olmamalı. Büyükşehir belediyelerinin, ilçe belediyeleri ile uyum içerisinde çalışabilmesi için, ilçe belediye başkanlarının, Büyükşehir belediye başkanları tarafından atanması gerekiyor. Aksi takdirde aynı siyasi partilerin Büyükşehir ve ilçe belediye başkanlarının bile uzlaşamadığı konular oluyor” diyerek tamamladı.”