ANKARA Ticaret Odası, Türkiye’de kişi başına düşen tüketici borcunun 2 bin liraya yaklaştığını açıkladı. ATO Başkanı Sinan Aygün, tüketim harcamaları ve harcanabilir gelir reel olarak azaldığı halde 2009 yılında Türkiye’deki ailelerin borçlarının artmaya devam ettiğini belirterek, işsizliğin de etkisiyle birçok ailenin borçla geçinmeye başladığını bildirdi. Tüketim harcamaları azalırken tüketici borçlarının artmasının “borcun yeni borçlanmalarla kapatıldığına” belirten Aygün, şunları söyledi:
Yaygınlaşan kredili mevduat
“Kredi kartı borcunu ödeyemeyen vatandaş tüketici kredisine, tüketici kredisini ödeyemeyen vatandaş kredi kartına başvuruyor. Birçok vatandaş, son zamanlarda iyice yaygınlaşan kredili mevduat hesabı yüzünden maaşının yüzünü göremiyor. Çünkü ay sonuna kadar kredili mevduat hesabından maaşı kadar parayı borç olarak çekip harcamış oluyor. Merkez Bankası da son raporunda kredili mevduat hesapları konusunda vatandaşları uyardı. Bankalar kredi kartlarının yanı sıra kredili mevduat hesaplarından borç çeken vatandaşlara da yüksek faizler uyguluyor. Örneğin bir banka ‘avans hesabınızdan 1.000 TL kullanmanız durumunda günlük 1,91 TL faiz işlemektedir’ diye reklam yapıyor. Bu günlük faizin aylık tutarı yüzde 5,7, yıllık basiti ise yüzde 68,8’e geliyor. Yüksek faizler yüzünden tüketicinin bankalara olan borçluluğu her geçen gün artırıyor.”
Mart ayı sonu itibariyle toplam borç 139,2 milyar
ATO’dan yapılan yazılı açıklamada, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verileri değerlendirildi. Buna göre Mart 2010 sonu itibariyle tüketicilerin bankalara olan toplam borcu 139,2 milyar lira olarak gerçekleşti. Bu tutarın 99,4 milyar liralık kısmı tüketici kredileri, 2,7 milyar liralık kısmı kredili mevduat hesabı borcu, 37 milyar liralık kısmı ise kredi kartı borçlarından oluşuyor.
10 kattan fazla artış oldu
Türkiye’deki kişi başına düşen tüketici kredisi, kredi kartı ve kredili mevduat hesabı borcu bin 947 lirayı buluyor. Birçok ailenin TOKİ’ye olan taksitli konut borçları da dahil edildiğinde kişi başına ortalama borç 2 bin lirayı aşıyor. Kişi başına borç miktarında son altı yılda 10 kattan fazla artış yaşandığı dikkat çekiyor. 2003 yılı sonunda kişi başına düşen tüketici kredisi ve kredi kartı borcu 190 lira civarında kalıyordu.
Borç liginde ikinci Ankara
Ankara Ticaret Odası’nın hazırladığı Tüketici’nin Borç Ligi klasmanına göre iller itibariyle bakıldığında hem miktar olarak hem de kişi başına düşen borç miktarı açısından ilk sırayı İstanbul alıyor. Bankalara toplam 46,9 milyar liralık tüketici kredisi, kredi kartı ve kredili mevduat borcu bulunan İstanbul’da kişi başına borç miktarı 3 bin 690 lirayı buluyor.
Kişi başına borç
Borç Ligi’nde ikinci sırayı 15,3 milyar lirayla alan Ankara, kişi başına ortalama borç tutarında da 3 bin 363 lirayla İstanbul’u izliyor. İllerdeki kişi başına borç miktarı, bu illerde bankalar tarafından toplanan tasarruf mevduatlarıyla karşılaştırıldığında ise bazı illerde, vatandaşların borcunun, sahip oldukları mevduatı geçtiği belirlendi.