8 bin 307 üyeli Oda’nın ve Kooperatif’in ortak olduğu Gram Gıda ve Tekel AŞ ile Dikey Pazarlama AŞ’nin yönetim kurulunda yer alan kişilerin ‘huzur hakkı’ adı altında aylık 14 bin ile 16 bin TL arasında maaş aldığı ortaya çıktı.
Üyeler, Gram Gıda ve Dikey Pazarlama’dan aldıkları ‘huzur hakları’nın yanı sıra yine yönetim kurulu üyesi oldukları oda ve koperatiften de ‘huzur hakkı’ adı altında maaş alıyor. Böylece 4 ayrı yerden ‘huzur hakkı’ alan yöneticilerin aylık geliri 20 bin TL’ye ulaşıyor. Üyeler, aynı zamanda söz konusu şirketlerde yüzde birerlik hisselerin de sahibi.
Bakkal esnafına ucuz mal temini için biri 1996 yılında, diğeri 2003’te kurulan şirketlerin yönetim kurulu üyeleri yıllardır aynı isimlerden oluşuyor. Necati Şenbaba’nın Yönetim Kurulu Başkanı olduğu her iki şirketin yönetim kurulu üyeleri ise, Yaşar Karaduman, Mustafa Tok, Ziya Gökalp, Kazım Güler, Fuat Uysal, Durmuş Durmuş, Nurettin Yaşar ve Nazım Erdoğdu. 2 şirketin denetçileri ise farklı isimlerden oluşuyor.
Her iki şirketin de kurucusu Palandöken
Ankara’daki bakkal esnafı ve tüccarlara sigara, içki ve bir takım gıda ürünlerinin satışını yapan Gram Gıda şirketi, bakkal esnafına ucuz mal temin etmek amacıyla, dönemin Türkiye Esnaf Sanatkarlar Konfederasyonu (TESK) Başkan Yardımcısı Bendevi Palandöken’in girişimiyle 11 Ekim 1996’da kuruldu. 33 yıldır Oda ve Kooperatif’in başkanlığı görevini yürüten Palandöken, o dönem şirketin kuruluş amacını, "Benim esnafım kendi işini kendi görsün" sözüyle açıklıyor. Şirketin yüzde 44 hissesi Ankara Bakkalar Odası’nda, yüzde 44’ü Ankara Bakkalar Esnaf Kefalet Kooperatifi’nde. Kalan yüzde 12’lik hisse ise küçük hisseli ortaklar arasında dağılmış durumda. Yine Bendevi Palandöken’in de kurucuları arasında bulunduğu Dikey Pazarlama’nın yüzde 88 hissesi Gram AŞ’de, kalan yüzde 12’si ise diğer şirkette olduğu gibi küçük hissedarların elinde. Yüzde 1’er olarak dağıtılan hisselerin TESK Başkanı Palandöken, şirketin yönetim kurulu üyeleri ve şirket denetçilerinin elinde olduğu belirlendi.
Yönetim kurulu üyelerine çifte maaş
Şirket genel kurul tutanaklarında yer alan bilgilere göre, yöneticilere ‘huzur hakkı’ adı altında verilen maaşların isim-isim karar altına alındığı görülüyor. Gram Gıda’nın 17 Temmuz 2008 tarihli Olağan Genel Kurul toplantısında karar altına alınan gündem maddelerinden biri de, yöneticilere aylık ne kadar ‘huzur hakkı’ verileceği yönünde. Buna göre 1 Temmuz 2008’den başlamak üzere Gram Gıda’nın Yönetim Kurulu Başkanı Necati Şenbaba’ya 8 bin 400 TL, başkan yardımcısı Yaşar Karaduman’a 7 bin 150 TL, yönetim kurulu üyesi Mustafa Tok’a 7 bin 750 TL, diğer yönetim kurulu üyelerine ise 6 bin 256 TL aylık huzur hakkı ödenmesi kararının imza altında olduğu görülüyor.
Şirkette denetçi olan Fenice Kurtuldu ile Nurettin Oymagil’e ise, 1 Ocak 2008’den başlamak üzere aylık 3 bin TL huzur hakkı ödenmesi karar altına alınmış. Dikey Pazarlama’nın 26 Temmuz 2007’de yapılan Olağan Genel Kurul toplantı tutanağına göre de, tüm yönetim kurulu üyeleri ve denetçilere kuruşu kuruşuna aynı ‘huzur hakkı’ ödenmesi kararı verilmiş. Buna göre, Yönetim Kurulu Başkanı Necati Şenbaba da dahil diğer 6 yönetim kurulu üyesi ve 2 denetçiye aylık 7 bin 777 TL huzur hakkı ödenmesi kararı alınmış. Böylece yöneticilerin Gram Gıda ve Dikey Pazarlama’dan aldıkları maaş yaklaşık 16 bin TL’ye gelmiş oluyor. Öte yandan, yine her iki şirketin genel kurul tutanaklarına göre, söz konusu yönetim kurulu üyelerinin 3 yıllığına seçildikleri karara bağlanmış.
Oda ve koperatiften de huzur hakkı
Söz konusu şirket yöneticileri aynı zamanda Ankara Bakkalar Odası ve Ankara Bakkalar Esnaf Kelafet Kooperatifi’nin de yönetim kurulu üyeleri arasında yer alıyor. Böylece üyeler 2 şirketin dışında Oda ve Kooperatif’den de yine huzur hakkı adı altında maaş alabiliyor. 5362 Sayılı Esnaf Kanunu’na göre, Oda üye sayısına göre değişen huzur hakkında, asgari ücret esas alınmış. Yani, üye sayısı 3 bin 1 ile 10 bin arasında olan odalarda, oda başkanına asgari ücretin 5 katı kadar bir huzur hakkı ödenmesi, yönetim kurulu üyelerine ise başkana ödenen ücretin yarısının ödenmesi kararlaştırılmış durumda.
2 şirketin de Yönetim Kurulu Başkanı olan Necati Şenbaba, 35 yıldır Ankara Bakallar Odası’nın yönetiminde bulunuyor. En büyüğü 76 yaşında olan yöneticilerin yaş ortalaması ise 66.
Şirketler 12 bin noktaya mal veriyor
Gram Gıda AŞ ve Dikey Pazarlama, Ankara’da bulunan 10-12 bin bakkal esnafı ve Ankaralı tüccara 300’e yakın gıda ve içki ürününün dağıtımını yapıyor. Serpmeler mevki Macunköy’de bulunun binada faaliyette olan şirketlere bağlı çalışan 150 personel bulunuyor. Şirketlerin tanıtım filminde yıllık 200 milyon dolar cirosu olduğu belirtiliyor. Kurulan paketleme tesisinde "Gram" markası ile paketlenen bakliyat ve toz şeker de diğer ürünler ile birlikte satışa sunuluyor.
Palandöken: "Payım var ama ücret almıyorum"
Konu ile ilgili görüşüne başvurduğumuz TESK Başkanı Bendevi Palandöken, detaylı bir açıklama yapamayacağını belirterek şunları söyledi: "Her iki şirket de ayrı ayrı tüzel kişiliğe sahip. Huzur hakları genel kurul toplantılarında karar altına alınıyor. Bunlar şirketlerin resmi kaydında vardır. Ancak Türk Ticaret Kanunu’na uygun yapılmıştır. Elinizde belge varsa onlara bakacaksınız. Ancak sizdeki belgeler Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nda da bulunuyordur. Ne yapılıyorsa hukuka uygun bir şekilde yapılmıştır. Sizde resmi belgeleri varsa yazın. Bunlar çalışan insanlar, emek veren insanlar. Huzur hakkını da bu nedenle alıyorlar."
Palandöken, her iki şirkette yüzde 1’erlik hissesi olduğu yönündeki soruya ise, "Benim de yüzde 1 payım var, ama ben ücret almıyorum" sözleriyle yanıt verdi.
Her iki şirketin Yönetim Kurulu Başkanı olan Necati Şenbaba ise, "O konularda bana hiçbirşey sormayın. İhtiyacımız olduğu zaman sizi arayıp buluruz" demekle yetindi.